الب ارسلان

«455 - 465 ق / نوامبر 1072 - دسامبر 1063 م»

پس از وفات طغرل، برادر زاده‏اش، اَلْب ارسلان طبق نظر مجلس ریش سفیدان بر تخت سلطنت ایران نشست.

الب ارسلان را پادشاهی با هیبت، خوبروی، ورزیده و دلاور دانسته اند که تیر او هرگز به خطا نمی‏رفت.

الب ارسلان پس از وفات خواجه عمید الملک کندری ، خواجه نظام الملک طوسی را به مقام وزارت برگزید .

خواجه نظام همانند کندری به رواج علم علاقه بسیار داشت و بدین سبب مدارس نظامیه را به پا نمود و در جهت ترویج زبان پارسی و تکثیر شاهنامه به دستور الب ارسلان خدمات بسیار نمود

آلب ارسلان در «457 ق / 1065 م» رهسپار گرجستان و ارمنستان شد و در آن جا کر و فری کرد. شهرهای دربند خزر و ایخاز را گرفت و با پادشاه گرجستان، بقراط پسر گریگور، به جنگ پرداخت و او را شکست داد.

گریگور به پادشاه ایران با سازش نشست و گروهی از بزرگان و امیران گرجی به اسارت درآمدند

. بقراط بن گریگور، دختر خود را به ازدواج الب ارسلان درآورد و سلطان نیز حکومت گرجستان را دوباره به گریگور داد.

نبرد الب ارسلان با امپراتور روم
چندی بعد در ملاذ گرد (= مناذ کرت) واقع در ارمنستان، در پیکار با (امپراتور روم) لشکر بیزانس را مغلوب نمود «ذی القعده 463 ق / اگوست 1071 م» و رومانوس دیوجانس، قیصر بیزانس را اسیر کرد . دو سال بعد با دویست هزار سوار به جنگ با شمس التکین، پسر طمغاج، پادشاه ماوراء النهر، از خراسان رهسپار آن سامان شد و از رود جیحون گذشت و دژ برزم را محاصره و پس از چندی آن را گشود.